Vì cường độ làm việc cao, hệ thống phanh của ô tô thường xuyên gặp lỗi. Vì thế, việc kiểm tra và bảo dưỡng phanh ô tô là cần thiết để đảm bảo an toàn cho người lái và hành khách.
Bảo dưỡng phanh ô tô
Khi nào cần bảo dưỡng phanh ô tô?
Hệ thống phanh ô tô đóng vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông, vì vậy cần phải thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống phanh định kỳ. Theo các chuyên gia, xe ô tô nên được bảo dưỡng hệ thống phanh định kỳ sau mỗi 50.000 – 100.000 km tùy vào điều kiện sử dụng xe. Nếu xe chạy nhiều trong đô thị hoặc trên đường đất cát, bụi bẩn, thì cần bảo dưỡng thường xuyên hơn để đảm bảo hiệu suất hoạt động của hệ thống phanh. Đối với xe ô tô cũ đời sâu, việc kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống phanh càng cần thiết để đảm bảo an toàn cho người lái và hành khách trên xe.
Quy trình bảo dưỡng phanh ô tô
Các bước bảo dưỡng, vệ sinh phanh ô tô:
-
Kiểm tra tổng quát hệ thống phanh: Kiểm tra tình trạng bàn đạp phanh, hành trình tự do của bàn đẹp phanh, tình trạng hoạt động của bầu trợ lực phanh, tình trạng hoạt động chung của hệ thống phanh,…
-
Kiểm tra dầu phanh: Kiểm tra tình trạng dầu phanh, lượng dầu phanh, chất lượng dầu phanh…
-
Kiểm tra hệ thống ống dầu phanh: Kiểm tra tình trạng ống dẫn dầu, có bị rò rỉ, bị nứt không…
-
Kiểm tra và vệ sinh má phanh: Kiểm tra độ mòn má phanh (nếu mòn sẽ thay mới), vệ sinh má phanh bằng dung dịch chuyên dụng, bôi mỡ má phanh và các vị trí liên quan…
-
Kiểm tra cụm đĩa phanh và piston: Kiểm tra tình trạng piston và đĩa phanh, vệ sinh đĩa phanh…
-
Kiểm tra phanh tay
-
Thêm dầu phanh (nếu thiếu)
Các dấu hiệu phanh ô tô bị hỏng
Khi hệ thống phanh ô tô gặp vấn đề sẽ thường có các dấu hiệu sau:
-
Phanh không ăn, phanh nhẹ phải đạp sát sàn
Khi phanh ô tô bị lỏng lẻo và cảm giác không ăn, người lái cần phải đạp sát sàn mới có thể dừng xe. Trường hợp nghiêm trọng hơn là xe giảm tốc rất chậm hoặc bị mất phanh, đây là một lỗi phanh rất nguy hiểm. Việc kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống phanh định kỳ sẽ giúp giảm thiểu rủi ro này. Nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể do nhiều yếu tố như xe thiếu dầu phanh, má phanh bị mòn, piston xy lanh bị cong, xy lanh chính hỏng, khe hở má phanh không đúng chuẩn hoặc má phanh và tang trống có vấn đề.
-
Bàn đạp phanh bị rung, thấp
Nếu bạn cảm thấy bàn đạp phanh rung giật mỗi khi đạp phanh, đó là dấu hiệu cho thấy hệ thống phanh của xe đang gặp vấn đề. Nguyên nhân có thể do đĩa phanh bị mòn không đều hoặc bị vênh. Bên cạnh đó, nếu bàn đạp phanh bị thấp hơn so với bình thường thì cũng là dấu hiệu cho thấy hệ thống phanh xe của bạn đang gặp sự cố.
-
Lực phanh không đều
Khi người lái đạp phanh, lực phanh thường xuất hiện đều và ổn định. Tuy nhiên, nếu người lái nhấn chân phanh nhưng lực phanh chỉ xuất hiện vài giây rồi mất đi và sau đó lại xuất hiện, tình trạng này lặp lại thì có khả năng phanh đang gặp vấn đề. Nguyên nhân có thể do má phanh bị mòn, đĩa phanh bị mòn hoặc các vấn đề khác trong hệ thống phanh. Việc kiểm tra và sửa chữa hệ thống phanh sẽ giúp bảo đảm an toàn khi lái xe.
-
Xe bị lệch hướng khi phanh
Đạp phanh mà xe bị lệch là dấu hiệu cho thấy hệ thống phanh xe đang gặp vấn đề. Khi đạp chân phanh, nếu xe bị lệch sang bên trái hoặc phải thì nguyên nhân có thể do má phanh bị dính dầu, khe hở má phanh và tang trống không đúng chuẩn, đường dầu phanh bị tắc hoặc xy lanh bị hỏng. Việc kiểm tra và sửa chữa hệ thống phanh định kỳ là cách tốt nhất để đảm bảo an toàn cho người lái và hành khách trên xe.
-
Phanh có tiếng kêu
Tiếng kêu lạ khi đạp phanh thường là dấu hiệu cho thấy hệ thống phanh đang gặp vấn đề. Tiếng kêu này có thể là tiếng kêu rít, tiếng kêu lạch cạch hoặc tiếng kêu rít to. Nguyên nhân phanh bị kêu có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như má phanh bị mòn, má phanh bị lỏng, mâm phanh bị lỏng, đĩa phanh bị méo hoặc mòn không đều, khe hở má phanh và tang trống không đúng chuẩn, đường dầu phanh bị tắc… Nếu nghe thấy tiếng kêu phanh, người lái nên đưa xe đến trung tâm bảo dưỡng để kiểm tra và xử lý sớm tránh gây ra những hậu quả đáng tiếc.
-
Hao dầu phanh
Dầu phanh ô tô sẽ bị tiêu hao theo thời gian, nhưng không quá nhanh. Nếu xe tiêu hao dầu phanh nhanh hơn bình thường, có thể do xy lanh chính, xy lanh công tác hoặc các ống dẫn dầu bị rò rỉ…
-
Phanh bị kẹt
Lỗi phanh kẹt, bó là tình trạng khi hệ thống phanh ô tô không nhả ra dù đã nhả chân phanh hoặc phát sinh ngay cả khi không đạp chân phanh. Đây là một lỗi phổ biến xảy ra trên các xe hơi. Người lái có thể nhận biết dấu hiệu này khi không đạp chân phanh hoặc đã nhả chân phanh nhưng xe vẫn giảm tốc.
Các nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể do bộ trợ lực phanh bị hỏng, cần đẩy bơm chính điều chỉnh sai, bàn đạp phanh cong, má phanh bị lệch, đường dẫn dầu phanh bị tắc, xy lanh con bị hỏng, piston bị kẹt…
-
Phanh bị nặng, cứng
Thông thường khi đạp phanh, người lái sẽ cảm nhận được một lực đẩy ngược chân phanh lên trên, tuy nhiên lực này không lớn. Nếu hệ thống phanh gặp vấn đề, lực phản lại sẽ lớn hơn bình thường gây ra cảm giác phanh cứng, nặng nề. Nguyên nhân của vấn đề này có thể do đường dẫn dầu phanh bị tắc, hoặc bộ trợ lực phanh gặp sự cố.
-
Đèn báo lỗi phanh bật sáng
Đèn báo lỗi phanh sẽ bật sáng để báo hiệu khi hệ thống phanh gặp vấn đề. Thường nguyên nhân gây ra vấn đề này là do mức dầu phanh xuống thấp hoặc áp suất thủy lực mất ở một bên.
[irp]
Kiểm tra và sửa chữa hệ thống phanh ô tô
Nếu phát hiện xe có dấu hiệu bất thường ở hệ thống phanh trong quá trình sử dụng, chủ xe cần kiểm tra và khắc phục sớm để tránh gây ra tình huống nguy hiểm khó kiểm soát. Lỗi phanh thường không chỉ do một bộ phận hay chi tiết nào đó gặp trục trặc mà còn có thể do hệ luỵ của nhiều trục trặc khác nhau. Do đó, khi kiểm tra hệ thống phanh ô tô, cần kiểm tra toàn bộ các chi tiết bên trong hệ thống phanh. Một số chi tiết trong hệ thống phanh thường gặp sự cố và cần được kiểm tra như:
Dầu phanh
Khi kiểm tra hệ thống phanh ô tô, việc kiểm tra mức dầu phanh là vô cùng quan trọng. Việc thiếu dầu phanh là nguyên nhân chính gây ra nhiều lỗi phanh. Kiểm tra mức dầu phanh cũng giúp chủ xe biết được tình trạng hoạt động của hệ thống phanh.
Nếu mức dầu phanh thấp hơn quy định, chủ xe cần châm thêm dầu phanh. Nếu xe bị hao dầu bất thường, có thể dầu phanh đã bị rò rỉ ở một vị trí nào đó. Chủ xe nên kiểm tra màu sắc của dầu phanh để đánh giá tình trạng của dầu. Nếu dầu phanh có màu sậm, nó đã bẩn và cần phải được thay mới.
Dầu phanh được sản xuất từ dầu tinh lọc chất lượng cao và được thêm các phụ gia đa chức năng để bôi trơn, truyền chất lỏng và hạn chế ăn mòn phanh. Có 4 loại dầu phanh đạt tiêu chuẩn DOT4, DOT1, DOT5 và DOT3, tuy nhiên không nên trộn lẫn các loại này với nhau. Mỗi loại xe sẽ phù hợp với một loại dầu phanh cụ thể, chủ xe nên tìm hiểu trước khi thay dầu phanh. Khi thay dầu phanh, cần đảm bảo không để nước lẫn vào dầu phanh.
Má phanh
Các bộ phận phanh trên ô tô cần được kiểm tra định kỳ, trong đó bộ phận má phanh là một trong những bộ phận quan trọng cần được kiểm tra và bảo trì thường xuyên. Má phanh phải hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt, chịu sự ma sát liên tục, dẫn đến tình trạng hao mòn và xuống cấp. Nếu má phanh bị mòn, hiệu suất phanh sẽ giảm, phanh bị kêu và phanh không hoạt động đúng cách. Má phanh cũng có thể làm tăng nhiệt độ của đĩa phanh và ảnh hưởng đến chất lượng của đĩa phanh, vì vậy khi kiểm tra thấy má phanh bị mòn cần thay mới.
Thời gian thay má phanh ô tô thường được khuyến nghị sau mỗi 50.000 – 80.000 km vận hành. Tuy nhiên, để biết chính xác khi nào cần thay má phanh, cần kiểm tra tình trạng mòn thực tế của má phanh.
Đĩa phanh
Đĩa phanh của ô tô cũng giống như má phanh, cần được kiểm tra thường xuyên và dễ bị hao mòn hoặc xuống cấp do phải hoạt động trong môi trường khắc nghiệt. Ngoài việc bị mòn, đĩa phanh còn có thể bị cong vênh, biến dạng nếu xe va chạm hoặc gặp sự cố trên đường. Việc đĩa phanh bị mòn hoặc biến dạng sẽ ảnh hưởng đến hiệu suất của hệ thống phanh.
Khi kiểm tra hệ thống phanh của ô tô, việc kiểm tra đĩa phanh cũng rất quan trọng. Nếu đĩa phanh bị mòn không đồng đều hoặc bị cong vênh, có thể được đánh bóng hoặc chỉnh lại mà không cần thay thế toàn bộ đĩa phanh. Tuy nhiên, theo khuyến nghị của nhiều chuyên gia, thời gian thay đổi đĩa phanh của ô tô nên là sau khoảng 2 đến 3 năm sử dụng. Để biết chính xác thời điểm thay đổi đĩa phanh, cần kiểm tra tình trạng thực tế của đĩa phanh.
Bầu trợ lực
Nếu bầu trợ lực phanh bị hỏng, hệ thống phanh sẽ không hoạt động đúng cách, dẫn đến phanh bị nặng cứng, bàn đạp phanh cao hoặc thấp hơn bình thường, và quãng đường phanh cũng dài hơn. Do đó, khi kiểm tra hệ thống phanh ô tô, cần đảm bảo kiểm tra cả bầu trợ lực phanh để đảm bảo an toàn khi vận hành xe.
