Việc báo đèn Check Engine bật sáng là dấu hiệu rõ ràng cho thấy hệ thống động cơ hoặc các thành phần liên quan đang gặp vấn đề và cần được giải quyết kịp thời.
Đèn Check Engine là gì?
Đèn Check Engine là một báo hiệu cho thấy động cơ ô tô hoặc các hệ thống liên quan đang gặp sự cố. Vị trí của đèn Check Engine thường được đặt trên bảng đồng hồ phía sau hoặc trên vô-lăng. Với màu vàng và ký hiệu Check Engine trên xe giống với cá vàng, nhiều người còn gọi lỗi Check Engine là “lỗi cá vàng”.
ECM (Electronic Control Module – nằm trong ECU) là mô-đun điều khiển động cơ trực tiếp nhận thông tin từ các cảm biến trên xe, sau đó xử lý và gửi lệnh để điều khiển toàn bộ hoạt động của động cơ như điều khiển bơm nhiên liệu, mở van, thời điểm đánh lửa để cung cấp điện cho bugi…
Khi ECM phát hiện thông tin từ cảm biến có giá trị khác với giá trị bình thường hoặc tín hiệu bị mất, ECM sẽ bật đèn báo lỗi Check Engine để thông báo cho tài xế.
Các nguyên nhân đèn Check Engine sáng
Sau khi khởi động xe, các đèn báo lỗi trên cụm đồng hồ trung tâm thường sẽ bật sáng và sau đó tắt đi, cho biết hệ thống đang hoạt động bình thường. Tuy nhiên, nếu xe gặp sự cố động cơ, đèn Check Engine sẽ sáng hoặc nhấp nháy liên tục mà không tắt.
Các nguyên nhân gây sự cố và khiến đèn Check Engine sáng thường bao gồm:
Bugi
Các sự cố liên quan đến bugi thường là nguyên nhân gây sáng đèn Check Engine trên xe, bao gồm bugi bị mòn bẩn, đầu nối bugi hay dây dẫn điện cao áp bị hỏng. Những sự cố này có thể gây ra tia lửa yếu hoặc không đúng thời điểm, ảnh hưởng đến quá trình đốt cháy hỗn hợp khí và nhiên liệu trong động cơ. Kết quả, hiệu suất động cơ giảm, xe có thể rung lắc, bị giật khi tăng ga, khó nổ máy, hoặc đột ngột chết máy khi đang chạy.
Bô bin đánh lửa
Bộ khuếch đại điện (hay bộ điều khiển điện) của hệ thống đánh lửa trên ô tô có nhiệm vụ tăng áp đầu vào từ bình điện lên mức độ cao hơn để tạo ra dòng điện cao áp và đẩy nó vào bugi để phát ra tia lửa điện. Nếu bộ khuếch đại điện gặp sự cố hoặc hỏng hóc, nó sẽ ảnh hưởng đến khả năng đánh lửa của bugi. Nếu tình trạng này nghiêm trọng, bugi có thể không thể đánh lửa được, dẫn đến việc động cơ bị tắt máy. Do đó, khi bộ khuếch đại điện của hệ thống đánh lửa bị hỏng, xe thường sẽ báo đèn Check Engine sáng vàng để cảnh báo cho tài xế biết.
Kim phun nhiên liệu
Kim phun nhiên liệu có nhiệm vụ cung cấp nhiên liệu cho buồng đốt để tạo ra sự cháy. Nếu kim phun hoạt động lâu ngày mà không được vệ sinh, nó có thể bị tắc, nghẹt do bám cặn, gỉ… Điều này gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động của động cơ. Khi ECM phát hiện sự cố với kim phun, đèn báo lỗi Check Engine sẽ được bật sáng để cảnh báo cho tài xế.
Nắp bình nhiên liệu
Nếu nắp bình nhiên liệu không được đóng kín, hệ thống sẽ phát hiện ra và báo lỗi Check Engine. Vì vậy, khi thấy đèn Check Engine sáng, một trong những bước đầu tiên để kiểm tra là nắp bình nhiên liệu của xe.
Hệ thống kiểm soát hơi xăng (EVAP)
Hệ thống kiểm soát chứa hơi xăng (EVAP) có chức năng hấp thụ hơi xăng từ bình xăng đi qua bộ lọc và chuyển vào buồng đốt, từ đó ngăn chặn hơi xăng thoát ra môi trường bên ngoài. Nếu hệ thống này bị lỗi, xe sẽ phát tín hiệu lỗi và bật đèn Check Engine.
Hệ thống tuần hoàn khí xả (EGR)
Chức năng của hệ thống EGR (Exhaust Gas Recirculation) là tái sử dụng khí thải bằng cách trộn lại với khí nạp để giảm thiểu nồng độ NOx. Sau một thời gian hoạt động, van điều khiển hoặc ống dẫn của hệ thống EGR có thể bị tắc do tích tụ bẩn hoặc muội than trong khí thải. Khi xảy ra trường hợp này, hệ thống ECM sẽ kích hoạt đèn Check Engine để cảnh báo.
Van hằng nhiệt
Van hằng nhiệt có chức năng điều chỉnh chu trình nước làm mát để làm mát động cơ. Chức năng của van hằng nhiệt là duy trì nhiệt độ làm mát trong khoảng từ 80-95 độ C để động cơ hoạt động hiệu quả nhất. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, van cũng có thể gặp sự cố như bị kẹt, dẫn đến giảm hiệu quả làm mát và làm cho động cơ quá nóng. Nếu không được khắc phục kịp thời, sự cố này có thể gây ra hiện tượng bó máy. Khi hệ thống ECM phát hiện sự cố với van hằng nhiệt, nó sẽ kích hoạt đèn Check Engine trên bảng điều khiển.
Cảm biến lưu lượng khí nạp (MAF)
Cảm biến lưu lượng khí nạp (MAF) có chức năng đo lượng khí nạp đi vào động cơ, sau đó chuyển tín hiệu về hệ thống điều khiển động cơ (ECM) để tính toán lượng nhiên liệu và thời điểm đánh lửa phù hợp. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, cảm biến này có thể bị bám bụi và làm sai lệch thông tin, gây ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống. Vì vậy, nếu hệ thống phát hiện cảm biến lưu lượng khí nạp bị lỗi, biểu tượng đèn Check Engine sẽ bật sáng để cảnh báo.
Cảm biến Oxy
Cảm biến Oxy có tác dụng đo lượng oxy dư trong khí thải động cơ và chuyển tín hiệu về hệ thống điều khiển động cơ (ECM). Dựa trên thông tin từ cảm biến, ECM điều chỉnh tỷ lệ nhiên liệu, khí và thời điểm đánh lửa để tối ưu hóa quá trình đốt cháy. Tuy nhiên, nếu cảm biến Oxy bị lỗi và cung cấp thông tin sai lệch, quá trình đốt cháy sẽ không hiệu quả và xe sẽ tiêu thụ nhiên liệu nhiều hơn để bù vào. Vì vậy, nếu biểu tượng đèn Check Engine được bật, có thể là do cảm biến Oxy bị lỗi.
Bộ chuyển đổi xúc tác
Bộ chuyển đổi xúc tác (catalytic converter) có chức năng loại bỏ các chất gây ô nhiễm trong khí thải trước khi thải ra môi trường. Nếu bộ chuyển đổi xúc tác gặp sự cố hoạt động, đèn báo Check Engine trên xe sẽ bật để thông báo cho người lái biết.
Xe bị lỗi cá vàng có nguy hiểm không?
Sự sáng đèn báo Check Engine trên xe có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những nguyên nhân nghiêm trọng đến những nguyên nhân đơn giản và có thể xử lý dễ dàng. Tình trạng và mức độ nguy hiểm của lỗi sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể và tình trạng thực tế của xe.
Xe báo đèn Check Engine nên làm gì?
Khi đèn Check Engine sáng, có thể xe vẫn hoạt động bình thường nếu lỗi động cơ nhẹ. Tuy nhiên, không nên coi thường vì nếu không khắc phục sớm, tình trạng có thể trở nên nghiêm trọng hơn. Động cơ hoạt động bằng sự phối hợp của nhiều bộ phận, nếu một bộ phận bị lỗi có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác trong dây chuyền.
Trong trường hợp này, để đảm bảo an toàn, tốt nhất là giảm tốc độ và đưa xe đến garage để kiểm tra lỗi ngay. Nếu đèn Check Engine nhấp nháy liên tục, đây là tín hiệu cho thấy tình huống khẩn cấp và có thể gây hại nghiêm trọng cho hệ thống vận hành của xe. Người lái nên tìm chỗ an toàn để dừng xe và gọi cứu hộ kéo xe đến garage kiểm tra.
Có nhiều nguyên nhân gây ra đèn Check Engine sáng, kiểm tra từng bộ phận sẽ rất mất thời gian và công sức. Vì vậy, các thợ chuyên nghiệp thường sử dụng máy đọc lỗi ô tô để xác định chính xác lỗi xe. Điều này giúp khắc phục lỗi nhanh chóng và chính xác hơn. Trên thị trường hiện nay, cũng có rất nhiều loại máy đọc lỗi, máy test lỗi ô tô giá rẻ và nhỏ gọn để chủ xe tự kiểm tra lỗi xe.