Khi gặp lỗi ống xả ô tô, hệ thống này có vai trò không thể thiếu và vô cùng quan trọng đối với hoạt động của động cơ xe. Sự cố này có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến hiệu suất và hoạt động chung của xe.
Cấu tạo ống xả ô tô
Hệ thống xử lý khí thải của ô tô đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý và giảm thiểu khí thải trước khi nó được xả ra môi trường, nhằm bảo vệ môi trường và giảm tiếng ồn.
Trong quá trình hoạt động của động cơ ô tô, có tồn tại 4 kỳ quan trọng: kỳ nạp – kỳ nén – kỳ nổ – kỳ xả. Sau khi hỗn hợp nhiên liệu và không khí được đốt cháy trong kỳ nổ, khí thải được tạo ra. Quá trình xả khí thải này xảy ra trong kỳ xả, khi khí thải được đẩy ra ngoài thông qua cửa xả.
Cổ góp (bộ gom khí thải)
Cổ góp (hay còn gọi là hợp cổ) trong hệ thống xả ô tô có chức năng thu nhặt khí thải từ mỗi xi-lanh và hướng nó vào một ống duy nhất. Cổ góp được cấu tạo bằng nhiều nhánh ống kết nối với cửa xả của từng xi-lanh trong động cơ. Sau khi khí thải được đẩy ra khỏi xi-lanh, nó sẽ đi qua các nhánh này và hội tụ vào một đường ống chung.
Cổ góp thường được sản xuất từ các vật liệu như nhôm đúc, gang đúc hoặc thép không gỉ, nhằm đảm bảo tính bền và khả năng chịu nhiệt cao trong quá trình xử lý khí thải ô tô.
Bộ chuyển đổi xúc tác
Sau khi khí thải đã được tập trung qua cổ góp, nó sẽ tiếp tục đi vào bộ chuyển đổi xúc tác (hay còn gọi là bộ xử lý khí thải). Bộ phận này có nhiệm vụ xử lý các thành phần gây ô nhiễm trong khí thải bằng cách chuyển đổi các chất như NOx, CO và HC thành CO2, N2 và hơi nước.
Để tăng hiệu quả và tốc độ phản ứng, bộ xử lý khí thải thường được trang bị các chất xúc tác, trong đó có sự sử dụng của các kim loại quý như vàng, bạch kim, Palladium, Rhodium. Những chất xúc tác này giúp thúc đẩy quá trình chuyển đổi các chất gây ô nhiễm thành các chất không gây hại cho môi trường.
Bầu giảm thanh
Vì áp suất khí thải luôn rất cao, điều này dẫn đến tạo ra mức tiếng ồn lớn. Do đó, sau khi các thành phần gây ô nhiễm đã được chuyển hoá và loại bỏ trong quá trình bộ chuyển đổi xúc tác, khí thải sẽ được hướng vào bộ giảm âm (hay bầu giảm thanh) để giảm thiểu tiếng ồn.
Nguyên tắc hoạt động của bộ giảm âm khá đơn giản. Với tốc độ khí thải càng cao, mức độ tiếng ồn càng lớn. Do đó, bộ giảm âm được thiết kế với cấu trúc gồm các ngăn xoắn theo kiểu zigzag nhằm tạo ra một quãng đường dài hơn, giúp khí thải tiêu tốn nhiều động năng hơn. Khi khí thải đi qua bộ giảm âm, tiếng ồn sẽ được giảm đáng kể và khiến cho khí thải thoát ra ngoài từ miệng ống pô với ít hoặc không có tiếng ồn gầm gừ, trừ trường hợp của các dòng xe thể thao hiệu suất cao.
Bộ tăng áp Turbocharger
Với mục tiêu tối ưu hóa hiệu suất động cơ, nhiều dòng xe hiện nay được trang bị bộ tăng áp Turbocharger. Turbocharger có chức năng gia tăng áp suất bằng cách đẩy thêm khí nạp vào động cơ, từ đó tăng công suất hoạt động của động cơ. Để thực hiện điều này, Turbocharger sử dụng động năng của khí thải.
Quá trình diễn ra như sau: sau khi khí thải đi qua bộ chuyển đổi xúc tác, nó sẽ tiếp tục đi qua Turbocharger để kích hoạt hoạt động của nó. Turbocharger sẽ sử dụng năng lượng của khí thải để hoạt động. Như vậy, khí thải đóng vai trò trong việc cung cấp động năng cho Turbocharger, trong khi Turbocharger lại giảm động năng của khí thải. Điều này giúp giảm áp lực đối lên bộ giảm âm, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho quá trình làm giảm tiếng ồn.
Nguyên nhân tắc ống xả ô tô
Tắc ống xả ô tô thường xảy ra do sự cố trong bộ chuyển đổi xúc tác hoặc cụm ống dẫn khí thải.
Sự cố trong bộ chuyển đổi xúc tác là một trong những nguyên nhân phổ biến gây tắc ống xả ô tô. Bộ chuyển đổi xúc tác có thể bị lỗi do quá nhiệt hoặc tắc, khiến cho khí thải bị kẹt bên trong. Khi bộ chuyển đổi xúc tác bị tắc, khí thải có thể không thoát ra ngoài, gây áp suất ngược trong buồng đốt và làm giảm công suất của động cơ.
Các dấu hiệu thường thấy khi bộ chuyển đổi xúc tác bị lỗi bao gồm giảm công suất của động cơ, tiếng nổ lốp bốp phát ra từ gầm xe, mùi hôi lưu huỳnh trong khói xe và đèn Check Engine báo sáng.
Tắc ống dẫn khí thải cũng có thể gây tắc trong hệ thống xả. Nguyên nhân thông thường là ống dẫn khí thải bị va đập, gây móp méo hoặc biến dạng. Ngoài ra, tích tụ chất bẩn trong ống dẫn do thiếu vệ sinh cũng có thể gây nghẹt tắc trong ống xả.
Nguyên nhân ống xả ô tô kêu to
Ống xả ô tô kêu to
Để xác định nguyên nhân chính xác gây tiếng ồn lớn trên hệ thống ống xả ô tô, cần xác định vị trí phát ra tiếng ồn trên đường ống xả. Quy trình kiểm tra như sau: đầu tiên, đỗ xe trên một bề mặt an toàn, kích hoạt phanh tay, sau đó kiểm tra phía dưới gầm xe để xem tiếng ồn phát ra từ đâu.
Nếu tiếng ồn nghe thấy ở vùng đầu xe, có thể là do khí thải rò rỉ qua gioăng hỏng hoặc mòn, bu lông ống xả không được siết chặt, hoặc đầu ống xả bị nứt.
Nếu tiếng ồn nghe thấy ở vùng trung tâm của gầm xe, thông thường là do ống xả bị thủng hoặc có rò rỉ ở vị trí nối giữa ống xả và bộ chuyển đổi xúc tác. Trường hợp nghiêm trọng hơn có thể là bộ chuyển đổi xúc tác bị hỏng. Trong tình huống này, tiếng ồn thường rất to và khó chịu.
Nếu tiếng ồn nghe thấy ở phần cuối của ống xả, có khả năng cao là bộ giảm âm bị thủng hoặc có rò rỉ ở vị trí nối giữa ống xả và bộ giảm âm.
Việc xác định chính xác nguyên nhân của tiếng ồn trên hệ thống ống xả sẽ giúp bạn đưa ra biện pháp sửa chữa phù hợp để khắc phục vấn đề và giảm tiếng ồn không mong muốn.
Ống xả bị nổ Backfire
Hiện tượng backfire là khi buồng đốt trong động cơ phát ra lửa bắn khi van xả đang mở hoặc khi nhiên liệu không được đốt cháy hoàn toàn. Điều này dẫn đến ngọn lửa xuất hiện từ ống xả và tiếng nổ lớn. Nguyên nhân của hiện tượng này thường do các vấn đề liên quan đến động cơ, không phải do ống xả, vì vậy cần kiểm tra kỹ lưỡng các thành phần của động cơ để xác định nguyên nhân cụ thể.
Ống xả có tiếng thổi phì phì
Tiếng thổi phì phì trên ống xả thường xuất hiện khi quá trình đốt cháy không hiệu quả. Có khả năng cao rằng nguyên nhân gốc rễ của vấn đề này nằm ở các thành phần như bô bin đánh lửa, bugi, kim phun, lọc xăng/dầu hoặc bơm xăng/bơm dầu gặp sự cố.
Nguyên nhân ống xả ô tô có nước
Trong hỗn hợp khí thải của ô tô, thường chứa các thành phần như CO, CO2, HC, H2O… Những thành phần này sẽ trải qua quá trình xử lý khi đi qua bộ chuyển đổi xúc tác. Tại đây, nước trong khí thải sẽ ngưng tụ và được loại bỏ ra khỏi hệ thống. Do đó, sự xuất hiện của nước trong ống xả ô tô là một hiện tượng bình thường. Thực tế, việc có nước trong ống xả được coi là một dấu hiệu cho thấy động cơ đang hoạt động hiệu quả, không có sự tích tụ nhiều tro than hoặc chất khí nặng trong khí thải.
Bên cạnh đó, một lý do khác là sáng sớm, ống xả ô tô có thể lạnh đi khiến hơi nước trong khí thải ngưng tụ. Sau đó, nước này sẽ trở thành giọt và chảy ra khỏi ống xả.
Nguyên nhân ống xả ô tô có mùi
Có nhiều nguyên nhân khiến khói từ ống xả ô tô có mùi đặc biệt. Nếu khói xe thải ra từ ống xả có mùi khét, điều đó có thể cho thấy dầu đang cháy trong quá trình hoạt động. Nếu khói xe có mùi xăng sống, đó có thể là dấu hiệu của sự cố trong hệ thống động cơ, khiến nhiên liệu không được đốt cháy hoàn toàn và thải ra thông qua ống xả. Nếu khói xe có mùi trứng thối, thì chủ yếu là do bộ chuyển đổi xúc tác gặp sự cố, không thể loại bỏ lưu huỳnh H2S trong khí thải.
Điều quan trọng là phát hiện mùi khói đặc biệt từ ống xả ô tô để có thể xác định và khắc phục nguyên nhân gây ra mùi đó.
Nguyên nhân ống xả ra khói màu lạ
Có nhiều nguyên nhân gây ra màu khói lạ từ ống xả xe.
Khói màu đen: Thường là do lọc gió động cơ bị tắc, kim phun nhiên liệu bị tắc, lọc nhiên liệu bị tắc, bơm nhiên liệu bị lỗi hoặc sử dụng nhiên liệu kém chất lượng.
Khói màu trắng: Đối với xe máy sử dụng xăng, khói trắng từ ống xả thường xuất hiện do gioăng nắp động cơ bị hở hoặc nứt, khiến nước làm mát hoặc dầu hộp số tràn vào buồng đốt và kết hợp với xăng, khi đốt cháy tạo ra khói màu trắng. Đối với xe máy sử dụng dầu, nguyên nhân có thể là do nước làm mát xâm nhập vào động cơ hoặc nhiên liệu đốt cháy không hoàn toàn.
Khói màu xanh rêu: Thường là do vòng bi xecmang bị mòn, khiến dầu thấm vào buồng đốt và tạo ra khói màu xanh rêu.
Cần kiểm tra và xác định nguyên nhân cụ thể để khắc phục màu khói lạ và đảm bảo hoạt động hiệu quả của động cơ xe.
