Van thông khí cácte PCV là một thành phần của hệ thống thông khí của hộp trục khuỷu, có chức năng loại bỏ khí thải nhập vào động cơ qua cácte.
Van PCV là gì?
Khi động cơ ô tô hoạt động, quá trình đốt cháy nhiên liệu và không khí thường tạo ra một lượng nhỏ khí thải, có thể lọt vào hộp trục khuỷu (cácte). Mặc dù đã có các phớt gioăng và bộ kín được lắp đặt, nhưng vẫn có những khe hở nhỏ giữa các phớt gioăng và tường xi lanh, cho phép khí trong buồng đốt xâm nhập vào hộp trục khuỷu.
Sự tồn tại của khí thải này trong hộp trục khuỷu gây ra nhiều vấn đề. Đầu tiên, nó làm cho dầu bên trong cácte bị ô nhiễm và biến chất. Thứ hai, nó tạo ra áp suất cao ở phía dưới hộp trục khuỷu, làm trở ngại cho chuyển động tịnh tiến của piston. Thứ ba, nó đẩy dầu qua các phớt gioăng, làm giảm hiệu quả của hệ thống bôi trơn.
Đó là lý do tại sao cần có hệ thống thông khí hộp trục khuỷu (Positive Crankcase Ventilation – PCV) để loại bỏ khí thải khỏi cácte.
Hệ thống thông khí hộp trục khuỷu bao gồm ống thở và van một chiều PVC.
Ống thở có nhiệm vụ kết nối từ cổ hút không khí động cơ. Nó cung cấp dòng khí sạch (không có khí thải) để đẩy khí thải ra khỏi hộp trục khuỷu. Trong ống thở thường có một vách ngăn hoặc bộ lọc để ngăn hơi dầu.
Van PCV là một van một chiều nối từ nắp đầu xi lanh đến cổ hút không khí. Nhiệm vụ của van PCV là sử dụng áp suất hút từ động cơ để lấy khí thải trong hộp trục khuỷu ra khỏi đó. Sau đó, khí thải này được đưa vào hệ thống nạp, kết hợp với lượng khí thải mới để vào động cơ và tham gia quá trình đốt cháy. Tuy nhiên, trước khi vào hệ thống nạp, khí thải đi qua một bộ lọc để loại bỏ hơi dầu.
Ngoài ra, van PCV còn giúp ngăn chặn hiện tượng cháy ngược bằng cách ngăn áp suất từ hệ thống nạp xâm
Cấu tạo van thông khí PCV
Cấu trúc của van PCV được thiết kế rất chính xác, với hai đầu van như các lỗ tiết lưu có kích thước chính xác. Ở giữa có bi van và lò xo, được điều chỉnh chính xác.
Lượng khí thải đi qua van PCV tăng lên khi động cơ hoạt động nhiều. Trong trường hợp động cơ chạy không tải, lượng khí thải này rất ít. Do đó, van PCV cần có khả năng điều chỉnh linh hoạt lượng khí thải tương ứng với từng chế độ làm việc của động cơ. Để đạt được điều chỉnh chính xác, van PCV được thiết kế hoạt động dựa trên áp suất chân không trong đường nạp, vì áp suất này thay đổi theo tốc độ của động cơ.
- Khi động cơ hoạt động ở chế độ không tải hoặc tải nhẹ, lực hút chân không trong đường nạp tăng cao, và lượng khí thải cần đi ra từ hộp trục khuỷu giảm. Lực hút chân không này sẽ làm đóng kín van PCV, chỉ để lại một khe hẹp cho một lượng nhỏ khí thải từ hộp trục khuỷu đi vào đường nạp, để tránh sự loãng của khí thải.
- Khi động cơ hoạt động ở chế độ cao hoặc tải nặng, tức là vòng tua máy cao, lực hút chân không không giảm, và lò xo sẽ mở van PCV để cho phép lượng khí thải đi lên nhiều hơn.
- Khi động cơ không hoạt động, không có lực hút chân không, lò xo sẽ đẩy van PCV đóng kín.
- Trong trường hợp cháy ngược xảy ra, áp suất hút chân không tăng cao sẽ đẩy van PCV đóng kín.
Tuy hệ thống thông khí PCV mang lại nhiều lợi ích, nhưng nó cũng có một nhược điểm là có thể đẩy hơi nhiên liệu và khí cháy quay trở lại đường nạp, gây bám muội than lên xupap và xi lanh.
Dấu hiệu van PCV bị hỏng
Khi van PCV bị tắc hoặc kẹt đóng, áp suất bên trong động cơ sẽ tăng lên và độ ẩm sẽ tích tụ nhiều hơn trong động cơ. Điều này có thể dẫn đến các dấu hiệu sau trên xe:
- Rò rỉ dầu động cơ.
- Khói đen phát ra từ ống xả.
- Hỗn hợp hoà khí nghèo hơn khi van PCV bị tắc hoặc kẹt mở. Các dấu hiệu liên quan bao gồm:
- Xe bị tắt máy một cách ngẫu nhiên.
- Mức tiêu thụ nhiên liệu tăng lên.
- Khó khởi động xe.
- Xe rung giật khi chạy ở chế độ không tải.
- Đèn Check Engine được bật sáng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, hệ thống kiểm tra lỗi có thể nhầm lẫn với lỗi cảm biến oxy hoặc cảm biến lưu lượng khí nạp.
Khi phát hiện những dấu hiệu lỗi này, việc kiểm tra và khắc phục sự cố trên van PCV càng sớm càng tốt, để tránh gây hại nghiêm trọng cho động cơ.
Cách vệ sinh van PCV
Sau một thời gian hoạt động, van PCV trên động cơ thường bị nghẽn hoặc kẹt do lớp nhớt và chất ẩm tích tụ. Tuy nhiên, để khắc phục tình trạng này, bạn có thể vệ sinh van PCV một cách đơn giản và tự thực hiện tại nhà. Dưới đây là các bước vệ sinh van PCV trên ô tô:
- Xác định vị trí van PCV: Van PCV thường được đặt trên nắp chụp cò, vị trí dễ tiếp cận và có ống cao su gắn vào.
- Tháo ống cao su: Tháo ống cao su khỏi van PCV bằng cách lỏng trục ống và cẩn thận rút ra.
- Vệ sinh van PCV:
- Sử dụng kìm để nắm vào phần đuôi của van PCV. Để tránh làm hỏng van, bạn nên đặt một miếng vải giữa kìm và van trước khi kẹp chặt. Khi đã kẹp chặt, từ từ kéo van ra khỏi nắp chụp cò.
- Sử dụng khí nén để xịt sạch các bụi bẩn bên ngoài và bên trong van PCV. Hãy đảm bảo xịt từ đầu van để khí sót đi vào, tránh xịt ngược lại.
- Sử dụng bình xịt Carburetor Cleaner để vệ sinh van PCV từ bên trong và bên ngoài.
- Sử dụng khí nén một lần nữa để làm sạch lại van PCV.
- Lắp lại van PCV vào vị trí cũ, đảm bảo van khít với nắp chụp để tránh rò rỉ dầu động cơ. Cuối cùng, lắp lại ống cao su vào van PCV.
Lưu ý: Trong quá trình vệ sinh van PCV, hãy đảm bảo làm việc trong môi trường thông thoáng và an toàn.
=>> Xem thêm nội dung khác:
So sánh ưu nhược điểm của các loại bơm cao áp ô tô VE, PE, PF
Top 15+ địa chỉ gara sửa chữa ô tô gần đây uy tín nhất tại Hà Nội
