Để tránh hư hại nặng, thậm chí cháy nổ, khi xe bị nóng máy, cần xác định nguyên nhân và xử lý đúng cách ngay lập tức.
Dấu hiệu động cơ xe bị quá nhiệt
Để đảm bảo hiệu quả vận hành cao nhất, nhiệt độ động cơ ô tô sẽ tăng lên đến một mức nhiệt độ tối đa khi hoạt động. Sau đó, hệ thống làm mát sẽ can thiệp để giữ cho nhiệt độ ổn định và không tăng cao hơn.
Tuy nhiên, nếu có nguyên nhân gì đó, nhiệt độ động cơ sẽ tăng vượt quá ngưỡng cho phép, làm cho xe bị nóng máy. Có thể nhận ra dấu hiệu bằng khói/hơi nước bốc lên từ khoang động cơ, đồng hồ nhiệt độ chỉ vào mức đỏ hoặc đèn cảnh báo nhiệt độ bật sáng.
Nếu không được xử lý kịp thời, động cơ bị quá nhiệt có thể gây ra hư hại nghiêm trọng cho hệ thống vận hành và thậm chí dẫn đến cháy nổ. Vì vậy, khi phát hiện các dấu hiệu này, cần khắc phục ngay lập tức để tránh hậu quả nghiêm trọng.
Nguyên nhân xe ô tô bị nóng máy
Việc xe ô tô bị nóng máy, động cơ quá nhiệt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng nguyên nhân phổ biến nhất thường liên quan đến hệ thống làm mát hoặc hệ thống động cơ của xe gặp vấn đề.
Xe thiếu nước làm mát
Nước làm mát trong ô tô có chức năng truyền nhiệt nhanh chóng, giúp làm mát hệ thống động cơ trong quá trình hoạt động. Sự thiếu hụt nước làm mát sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng làm mát, dẫn đến hiện tượng xe bị nóng máy nhanh.
Hệ thống làm mát trong ô tô hoạt động theo phương thức tuần hoàn kín, vì vậy lượng nước làm mát thường ít khi bị mất nhiều. Tuy nhiên, nếu cảm thấy lượng nước làm mát giảm đột ngột thì có thể hệ thống làm mát đang gặp vấn đề như đường ống dẫn bị hỏng, nút bịt lỗ trên động cơ bị mòn, thanh tản nhiệt két nước bị vỡ, gioăng quy lát hỏng, hoặc xi lanh động cơ bị nứt, dẫn đến rò rỉ nước làm mát.
Két nước bị bẩn
Nếu không được vệ sinh thường xuyên, két nước làm mát động cơ dễ bám bẩn. Sự tích tụ bẩn thường gây tắc két nước, ảnh hưởng đến hiệu quả của quá trình làm mát động cơ và có thể dẫn đến hiện tượng xe ô tô bị quá nhiệt.
Van hằng nhiệt bị lỗi
Van hằng nhiệt trên xe ô tô có chức năng điều tiết lượng nước làm mát chảy qua két nước, giúp làm mát động cơ khi hoạt động. Nếu van hằng nhiệt gặp sự cố hoặc lỗi thì sẽ ảnh hưởng đến quá trình làm mát động cơ, dẫn đến hiện tượng xe ô tô bị quá nhiệt. Việc phát hiện và khắc phục sớm sự cố trên van hằng nhiệt là rất quan trọng để tránh những hậu quả không mong muốn.
Quạt gió bị trục trặc
Hệ thống quạt gió động cơ là một phần không thể thiếu trong quá trình làm mát động cơ xe ô tô, giúp đẩy không khí lạnh vào hệ thống để tản nhiệt. Nếu quạt gió hoạt động không tốt, sẽ ảnh hưởng đến khả năng tản nhiệt của hệ thống, gây nguy hiểm cho động cơ và khiến xe bị nóng máy.
Bơm nước bị trục trặc
Các sự cố liên quan đến máy bơm nước làm mát cũng góp phần làm cho xe ô tô bị nóng máy. Một số lỗi thường gặp của máy bơm bao gồm: dây curoa bơm quá căng hoặc quá lỏng, dây curoa bị đứt, lỗ xả của máy bơm bị tắc, hoặc máy bơm gặp phải sự cố khác.
Động cơ bị thiếu dầu
Khi ô tô thiếu dầu động cơ cũng có thể gây ra tình trạng nóng máy. Dầu nhớt trong động cơ có nhiệm vụ bôi trơn các bộ phận bên trong, giúp giảm ma sát (giảm mài mòn) và tản nhiệt (giảm quá nhiệt). Vì vậy, nếu ô tô bị thiếu dầu động cơ, các bộ phận bên trong sẽ không được bôi trơn và làm mát, dẫn đến tình trạng ô tô bị nóng máy.
Động cơ bị trục trặc
Các vấn đề bên trong hệ thống động cơ cũng có thể gây hiện tượng xe nóng máy, bị tắt, kêu hay có mùi khét. Để đạt hiệu quả hoạt động động cơ, nhiều bộ phận cần phối hợp chặt chẽ với nhau. Trong số đó, hệ thống cung cấp nhiên liệu và hệ thống đánh lửa là hai bộ phận quan trọng nhất. Nếu có bất kỳ vấn đề nào xảy ra trong các bộ phận này, quá trình đốt cháy nhiên liệu sẽ bị ảnh hưởng và gây ra nhiều vấn đề khác như xe bị nóng máy. Theo các chuyên gia, các vấn đề thường gặp bao gồm kim phun nhiên liệu bị tắc hoặc lệch góc phun, bugi đánh lửa bị trễ, bộ điều áp bị trục trặc, buồng đốt xy lanh động cơ tích tụ nhiều muội than (gây cản trở quá trình tản nhiệt), lọc khí bị tắc, và nhiều vấn đề khác.
Thời tiết quá nóng
Ngoài các nguyên nhân đã đề cập, xe cũng có thể bị nóng máy khi được vận hành quá lâu dưới ánh nắng gay gắt. Điều này thường xảy ra với các dòng xe ô tô cũ, vì hệ thống làm mát của chúng thường hoạt động không hiệu quả, làm cho động cơ dễ bị nóng lên.
Cách xử lý xe bị nóng máy
Khi phát hiện xe bị nóng máy và động cơ quá nhiệt, người lái cần thực hiện những bước xử lý sau đây để khắc phục tình trạng này nhanh chóng:
Trường hợp không dừng xe được ngay
Khi xe bị quá nhiệt, điều đầu tiên cần làm là dừng xe ngay lập tức theo nguyên tắc an toàn. Tuy nhiên, trong trường hợp xe đang lưu thông trong đường đông đúc, không thể dừng xe ngay, người lái cần thực hiện các bước xử lý để giảm nhiệt cho động cơ như sau:
- Mở toàn bộ cửa sổ để tạo thông gió và giúp không khí nóng thoát ra ngoài.
- Tắt điều hòa và bật chế độ quạt tản nhiệt hoặc sưởi ấm, vì hệ thống sưởi sử dụng nhiệt lượng của động cơ để sưởi ấm không khí trong xe, giúp làm giảm nhiệt độ động cơ.
- Bật đèn cảnh báo khẩn cấp để thông báo cho các phương tiện xung quanh biết rằng xe đang gặp sự cố và cần dừng xe ngay vào vị trí an toàn.
Trường hợp đã dừng được xe
Nếu đã dừng được xe, cần thực hiện các bước sau để xử lý:
- Dừng xe ở nơi an toàn: Tránh dừng xe ở những nơi có nguy cơ cháy nổ, ví dụ như trạm xăng dầu…
- Kiểm tra an toàn trước khi mở nắp capo: Trước khi mở nắp capo, cần kiểm tra cẩn thận. Nếu nắp capo quá nóng để chạm vào hoặc thấy hơi nước toả ra nhiều, cần đợi một lúc để nắp capo nguội. Trong khi đợi, có thể giải nhiệt nhanh bằng cách xả nước lên nắp capo. Khi nắp capo đã nguội, hãy mở nắp từ từ, cẩn thận vì hơi nóng có thể bốc ra nhiều.
- Đợi khoảng 5 – 10 phút để động cơ nguội hoàn toàn: Sau khi mở nắp capo, cần đợi thêm 5 – 10 phút để động cơ nguội hoàn toàn trước khi tiếp tục kiểm tra.
- Kiểm tra két nước làm mát: Lưu ý chỉ kiểm tra két nước khi nắp két đã nguội. Khi mở nắp két nước, cần mở từ từ để hơi nóng thoát ra dần. Không nên mở nhanh vì nếu nước còn sôi có thể bắn lên gây bỏng. Nếu thấy nước làm mát bị thiếu, cần châm thêm nước làm mát. Nếu không có nước làm mát sẵn, có thể dùng nước lọc sạch để thay thế nhưng đây chỉ là phương án tạm thời trong trường hợp khẩn cấp. Sau đó, cần sớm súc rửa két làm mát và thay nước làm mát chuyên dụng. Nếu nước làm mát vẫn đầy, cần kiểm tra đường ống, quạt gió, bơm nước…
- Đưa xe đến garage để kiểm tra khi động cơ đã nguội hoàn toàn: Sau khi động cơ đã nguội hoàn toàn, cần đưa xe đến garage để kiểm tra. Nếu xe bị nóng máy nhanh sau một thời gian chạy ngắn, tốt nhất nên gọi cứu hộ kéo xe về.
Kinh nghiệm tránh tình trạng xe bị nóng máy
Để tránh tình trạng xe ô tô bị nóng máy, cần tuân thủ các điều sau đây:
- Thường xuyên kiểm tra mực nước làm mát của xe và bổ sung thêm nước nếu cần. Nếu thấy màu sắc nước bị biến chất, cần thay toàn bộ nước làm mát và vệ sinh hệ thống làm mát xe.
- Định kỳ vệ sinh két làm mát.
