Nếu lỗi van điều áp nhiên liệu, hiệu suất của động cơ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nếu không được khắc phục kịp thời, sự cố này có thể gây hại cho nhiều bộ phận khác trên xe.
Van điều áp nhiên liệu ô tô là gì?
Van điều áp nhiên liệu (Fuel Pressure Regulator) là một thành phần của hệ thống nạp nhiên liệu trên ô tô, có chức năng điều chỉnh và duy trì áp suất nhiên liệu tại mức phù hợp với từng chế độ hoạt động của động cơ. Thường có hình dạng trụ và được gắn vào ống dẫn nhiên liệu tới các kim phun (còn được gọi là ống phân phối nhiên liệu).
Vì sao cần có van điều áp nhiên liệu?
Để đạt được hiệu quả đốt cháy cao nhất trong buồng đốt, nhiên liệu cần được phun vào ở dạng tơi xốp và có thể bốc hơi. Để làm được điều này, cần có một áp suất đủ lớn, và bơm nhiên liệu là bộ phận tạo ra áp suất này. Tuy nhiên, nếu áp suất nhiên liệu trong ống phân phối là cố định ở một giá trị thì chỉ thoả mãn điều kiện cần mà chưa đủ. Lượng nhiên liệu được phun ra qua kim phun phụ thuộc vào ba yếu tố: diện tích lỗ kim phun, thời gian mở kim phun và độ chênh lệch áp suất giữa đầu vào và đầu ra của kim phun. Trong đó, diện tích lỗ kim phun là gần như không đổi, thời gian mở kim phun được tính toán và quyết định bởi hệ thống điều khiển ECU dựa trên các tín hiệu từ cảm biến. Tuy nhiên, độ chênh lệch áp suất giữa đầu vào và đầu ra của kim phun thường không ổn định và không thể kiểm soát. Áp suất đầu vào của kim phun luôn cố định, trong khi áp suất đầu ra thay đổi phụ thuộc vào chế độ làm việc của động cơ. Nếu áp suất đầu vào không đổi trong khi áp suất đầu ra lại thay đổi, độ chênh lệch áp suất cũng sẽ thay đổi, gây ảnh hưởng trực tiếp đến lượng nhiên liệu được phun ra. Do đó, van điều áp nhiên liệu là rất cần thiết.
Van điều áp nhiên liệu là một bộ phận đơn giản, nằm trong hệ thống nạp nhiên liệu và có chức năng điều chỉnh và duy trì áp suất nhiên liệu trong ống phân phối để đảm bảo áp suất nhiên liệu khi ra khỏi kim phun luôn ở một trị số cố định. Van được lắp đặt trên một ống nối với họng hút của động cơ, giúp điều chỉnh áp suất nhiên liệu thay đổi linh hoạt theo từng trạng thái làm việc của động cơ, từ đó đảm bảo cung cấp chính xác lượng nhiên liệu tham gia vào quá trình đốt cháy.
Dấu hiệu van điều áp bị hỏng
Xe bị yếu, tăng tốc chậm
Việc xe ô tô chạy yếu, tăng tốc chậm có thể do nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, trong trường hợp này, có khả năng cao là do van điều áp gặp sự cố. Khi van điều áp bị hỏng, áp suất nhiên liệu không ổn định, có thể quá thấp hoặc quá cao, và điều này ảnh hưởng đến hoạt động của động cơ. Có thể dễ dàng nhận thấy dấu hiệu này, khi động cơ hoạt động không hiệu quả, xe chạy yếu, tăng tốc chậm và có thể gặp hiện tượng bị tắt máy.
Ống xả có khói đen
Dấu hiệu khói đen trong ống xả của xe cũng có thể chỉ ra rằng van điều áp nhiên liệu đã bị hư hỏng. Khi van này không hoạt động đúng cách, hỗn hợp nhiên liệu có thể trở nên quá giàu, dẫn đến hiện tượng nhiên liệu không đốt cháy hết và gây ra khói đen trong ống xả.
Nhiên liệu rò rỉ
Van điều áp hay vòng làm kín bị hỏng có thể gây ra rò rỉ nhiên liệu, làm giảm áp suất nhiên liệu và gây ra sự chênh lệch trong phun nhiên liệu. Điều này có thể làm cho hỗn hợp nhiên liệu trở nên giàu hơn hoặc nghèo hơn và gây ra sự hoạt động không chính xác của kim phun.
Cách kiểm tra van điều áp nhiên liệu
Khi nghi ngờ van điều áp xăng ô tô bị hỏng có thể kiểm tra nhanh bằng các cách sau:
Kiểm tra rò rỉ nhiên liệu
Để bắt đầu, bạn cần kiểm tra xem van điều áp nhiên liệu có bị rò rỉ hay không. Để làm điều này, hãy mở nắp capo và tìm vị trí của van điều áp nhiên liệu. Van này thường nằm trên đường ống phân phối nhiên liệu (ống chia). Sau đó, kiểm tra đường ống chân có gắn vào van có bị lỏng hay hư hỏng không. Nếu ống bị nứt, vỡ hoặc có dấu hiệu rò rỉ nhiên liệu, bạn cần phải thay ống hoặc van mới ngay lập tức.
Kiểm tra áp suất nhiên liệu
Nếu van điều áp không bị rò rỉ thì kiểm tra áp suất nhiên liệu. Để kiểm tra chỉ cần kết nối đồng hồ đo áp suất với hệ thống đường ống cấp nhiên liệu. Sách hướng dẫn sử dụng xe có đề cập rõ vị trí kết nối đồng hồ với hệ thống nhiên liệu và trị số tiêu chuẩn.
Sau khi kết nối thành công, hãy khởi động xe để xe chạy không tải vài phút rồi tắt máy. Kiểm tra trị số hiển thị trên đồng hồ khi động cơ chạy. Ghi lại trị số này và so sánh với trị số tiêu chuẩn trong Sách hướng dẫn sử dụng xe. Trị số ghi được nên giống với trị số tiêu chuẩn và không thay đổi ngay cả lúc tắt máy.
Nếu trị số ghi được thấp hơn tiêu chuẩn thì có thể van điều áp bị hỏng hoặc bơm nhiên liệu, lọc nhiên liệu, đường ống nối gặp vấn đề. Nếu trị số bị tụt khi xe tắt máy thì khả năng cao là kim phun, đường ống hồi nhiên liệu bị rò rỉ hoặc lọc nhiên liệu quá bẩn.
Khi phát hiện các dấu hiệu van điều áp bị hỏng nên kiểm tra và khắc phục càng sớm càng tốt. Để lâu không chỉ làm giảm công suất mà còn ảnh hưởng đến động cơ cũng như nhiều bộ phận liên quan khác.
